Bio Bouwreis 2024: bevlogen over biobased bouwen
In maart gingen collega’s van Hazenberg samen met medewerkers van TBI-zuster Nico de Bont en externe partners op reis naar Duitsland. Doel was om met extra kennis en inspiratie over biobased bouwen om onze projecten naar een nog hoger duurzaamheidsniveau te tillen.
Verduurzaming van bestaande woningen is een belangrijke activiteit van ons. Voor nieuwbouw hebben we conceptwoningen ontwikkeld die voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs 2025 en dit jaar waarschijnlijk al voldoen aan de doelstellingen van 2030! We willen hierin voorop blijven lopen.
Op een voormalig militair terrein in Mannheim is de duurzame wijk Spinelli ontwikkeld, met diverse houtbouw projecten.
Terug naar natuurlijk bouwen
Er wordt vaak gedacht dat biobased materialen nieuw zijn en daarom duur en risicovol. Maar als je naar de lange termijn kijkt, heeft de bouwsector alleen in de 20e eeuw een afslag genomen. We zijn snel en veel gaan bouwen met ongezonde materialen van niet-hernieuwbare grondstoffen, gemaakt in energieslurpende processen. Al eeuwen was bouwen veel meer in balans met de natuur. De eigenschappen van natuurlijke materialen zijn duizenden jaren bekend en beproefd.
Duurzame bouwsystemen
De groep leerde tijdens de reis de krachtige eigenschappen van biobased materialen beter kennen. Niet alleen op het gebied van thermische isolatie, maar ook voor akoestiek, brandwerendheid en vochthuishouding zijn natuurlijke materialen zeer geschikt en sterk concurrerend met gangbare materialen. Zeker als je de materialen in bouwsystemen combineert met andere groene producten die optimaal samenwerken.
Faseverschuiving: een wereld van verschil
Een eye-opener was de term faseverschuiving. Een bijzondere en onderbelichte eigenschap van biologische vezels is de grote warmteopslagcapaciteit. Het zorgt ervoor dat warmte langer nodig heeft om door het materiaal te reizen (in uren gemeten vanaf de warmtepiek buiten tot aan de warmtepiek binnen). Faseverschuiving hangt af van deze warmteopslagcapaciteit, de isolatiedikte en de dichtheid van het materiaal. Als voorbeeld: bij steenwol is de faseverschuiving 3 tot 4 uur, maar bij houtvezelisolatie is dat 10 tot 12 uur. Dat heeft grote impact! Biobased isolatie beschermt veel beter tegen hoge temperaturen in de zomer en houdt een gebouw extra lang koel.
Een bezoek aan de Jazzcampus in Basel waar met hout en Isolena schapenwol isolatie de akoestiek naar internationaal topniveau is gebracht.
Een rondleiding bij de nieuwe, CO2-neutrale Gutex productiefaciliteit in Eschbach, Freiburg
Resultaten in de praktijk
Naast diverse leerzame presentaties kreeg het reisgezelschap een rondleiding bij Gutex. Gutex maakt al sinds 1932 houtvezelproducten. In oktober 2023 opende een tweede productiefaciliteit: een immense, maar wel CO2-neutrale locatie voor houtvezel plaatmateriaal, flexibele isolatie en inblaaswol. De groep bezocht daarnaast interessante (nieuwbouw)bouwprojecten in Mannheim, Freiburg en Basel om meer te leren over gemaakte keuzes bij het toepassen van biobased producten en de goede resultaten die dat oplevert in de praktijk.
Samen duurzame ambities waarmaken
De reis stond verder in het teken van onderlinge kennisuitwisseling en goede gesprekken tussen alle reisgenoten. Het werkte inspirerend om te bedenken wat we samen voor impact kunnen maken in onze projecten. Beter voor het gebouw (energie), de gebruiker (comfort), de opdrachtgever (€) en de planeet (CO2).
Met veel dank aan:
- Dennis Ewert, Architects for Future, Mannheim
- Tilmann Kramolisch, directeur Nature Plus Instituut
- Marco Zünd, architect Buol & Zünd, Basel
- Jo Maebe en Sven Landmann, Gutex
V.l.n.r.: Tobias Thoen (ERA Contour), Gerko Koenen (Hazenberg | TBI), Sanne Beckers (Nico de Bont | TBI), Ruud Schapendonk (Hazenberg | TBI), Boudewijn de Bont (Nico de Bont | TBI), Bart Deetman (Hazenberg | TBI), Thomas Pijnenborgh (De Groene Bouwmaterialen), Winifred van den Bosch (HEVO), Arjen Blokland (De Groene Grachten) en @Harriën van Dijk (VB Erfgoed & Architectuur).